Dečija paraliza - Poliomyelitis

Dečija paraliza - Poliomyelitis

Poliomijelitis, ili dečja paraliza predstavlja infekciju poliovirusom koji spada u grupu enterovirusa (grupa RNK virusa) koji se prenosi oralno-fekalnim putem, najčešće unošenjem kontaminirane vode.  Virus se u početku razmnožava u organima digestivnog trakta, ili u ždrelu da bi kasnije prešao u limfna tkiva, pa u nervna tkiva u kojima vrši njihovu destrukciju.

Virus naročito uništava motorne neurone, zbog čega dolazi do razvoja mlitave paralize, mada mogu biti zahvaćeni i drugi centri.

Izvor infekcije je oboleo čovek, ili osoba koja se oporavlja od ove bolesti, jer pacijent može izlučivati virus i nekoliko meseci putem stolice. Period najveće zaraznosti je  pred sam početak i tokom prve dve nedelje posle pojave paralize. Preležana bolest, kao i primena žive oralne vakcine, ostavlja trajan imunitet. Bolest se može sprečiti uz pomoć polio vakcine, međutim više vakcina je potrebno da bi bila uspešna. Postoje dva tipa ove vakcine: OPV - oralna ili živa vakcina i IPV inaktivisana, mrtva vakcina koja se ubrizgava injekcijom. Beba prvu polio vakcinu dobija kad napuni dva meseca. Ova vakcina daje se zajd zajednosa DTP vakcinom u tri doze, tako da beba prima drugu dozu sa napunjenih 3,5 meseci, a treću sa 5 meseci.

Revakcinacija: Prva doza u periodu od 17 do 24 meseca.

• KAKO SE MANIFESTUJE POLIOMIJELITIS?

Postoje dva oblika poliomijelitisa paralitički i neparalitički oblik, a često se spominje i abortivni oblik dečje paralize (kod kog ne dolazi do razvoja bolesti), ali postoji infekcija ovim virusom.

Kod većine pacijenata, pre paralitičkog oblika, nema drugih simptoma, iako je moguća pojava simptoma sličnih gripu sa pojavom povišene telesne temperature, glavoboljom, bolovima u mišićima i zglobovima, mišićnom slabošću,  mučninom, povraćanjem, prolivom, zatvorom, bolovima u grlu...

Prva faza nespecifičnih simptoma traje oko 2-3 dana. Nakon ove faze, dolazi do viremije (prodora virusa u krv), što se manifestuje visokom telesnom temperaturom (do 40C), i bledilom kože lica sa letargijom deteta. Postoji dehidratacija sa suvoćom usana i ubrzanim pulsom i prisustvo neurološke simptomatologije.

Kod otprilike svakog stotog inficiranog pacijenta, dolazi do širenja virusa nervnim putevima u centralni nervni sistem, pa dolazi do destrukcije motornih neurona i pojave mlitave paralize. Prema tipu moždanog tkiva koji napada postoje tri oblika paralitičke bolesti (spinalni – napada kičmenu moždinu, bulbarni – napada belu masu u moždanom tkivu i bulbospinalni – predstavlja kombinaciju prethodna dva tipa).

Spinalni oblik je najčešći oblik bolesti i kod ovog tipa, virus napada strukture kičmene moždine odgovorne za pokretanje mišića trupa i ekstremiteta. Prvobitno, mišići postaju mlitavi, slabo kontrolisani, a kasnije dolazi do razvoja potpune oduzetosti. Postoji odsustvo refleksa, ali osećaj u pogodjenim regijama je očuvan. Najčešće postoji oduzetost čitavog ekstremiteta i grupa mišića, a nešto redje se javljaju problemi samo sa prstima.

Oko 10 dana nakon pojave paraliza počinje njihovo povlačenje. U početku brzo, a kasnije sve sporije i može se produžiti do godinu dana. Prvo se povlače paralize koje su zadnje nastale, što je kontradiktorno.

Kod bulbarnog tipa poliomijelitisa, dolazi do napada virusa na moždane strukture bele mase što prouzrokuje probleme sa disanjem, govorom, gutanjem i mimikom lica. Najozbiljnije komplikacije ovog tipa poliomijelitisa su respiratorni arest, gušenje, plućni edem i šok.

Kod spinobulbranog oblika postoji paraliza gutanja sa paralizom disajne muskulature kada nastaje poplava disajnog stabla sekretom. Često kod ovog tipa poliomijelitisa postoji nemogućnost samostalnog disanja i neophodna je upotreba ventilatora.