LATINSKI IZRAZI I SKRAĆENICE U RECEPTU
Pri propisivanju lekova na recept koriste se brojni latinski izrazi i skraćenice.
Pri propisivanju lekova na recept koriste se brojni latinski izrazi i skraćenice.
Invocatio sadrži oznake Rp. ili Rp/ koje predstavljaju skraćenice od latinskih reči recipe (uzmi) ili recipere (uzeti).
Ordinatio - U ovom delu recepta mogu da budu propisani oficinalni , magistralni i galenski lekovi.
-Kod magistralno propisanih lekova, Ordinatio može da sadrži sastojke koji po svojoj funkciji predstavljaju:
- Remedium cardinale (basis) - glavnodelujuća supstanca;
- Remedium adiuvans - supstanca koja potpomaže delovanje glavnodelujuće supstance;
- Corrigens - sastojak koji popravlja miris ili ukus leka;
- Constituens - dopunjujuća materija koja daje leku određen farmaceutski oblik.
-Oznake na latinskom jeziku kod magistralno propisanih lekova su:
- ad (do) ukazuje na to da je potrebno dopuniti do propisane mase određenom supstancom;
- aa (ana partes aequales = u jednakim količinama po) ukazuje na to da se supstanca za koju je navedena ova oznaka, kao i prethodno navedene supstance, dodaju u količini koja je data posle ove oznake;
- aa ad ukazuje na to da je supstancu uz koju je naveden ova oznaka, kao i prethodno navedene supstance, potrebno dodati u istim količinama;
- q.s. (quantum satis= koliko je potrebno) navodi se uvek kod pomoćnih supstanci pri čemu farmaceut određuje potrebnu količinu supstanci.
Subscriptio počinje skraćenicom M.f. (misce fiat = pomešaj da bude, odnosno misce fiant = pomešaj da budu).
-Ostale skraćenice i izrazi su:
- emuls. (emulsio) - emulzija;
- inj. (injectio) - injekcija;
- lot. (lotio) - losion;
- pulv./plv. (pulvis) - prašak;
- sir. (sirupus) - sirup;
- sol. (solutio) - rastvor;
- supp. (suppositorium/suppositoria) - supozitorija/supozitorije;
- susp. (suspensio) - suspenzija;
- ung. (unguentum) - mast;
- vag. (vagitoria) - vagitorije;
- Div.in.dos.aeq. (Divide in doses aequales) - podeli na iste delove;
- Da ad sacculus - daj (izdaj) u kesici;
- Da ad vitrum - daj (izdaj) u boci;
- Da ad vitrum flavum/fuscum/nigrum - daj (izdaj) u bočici tamnog stakla;
- Da ad vitrum collo amplo - daj (izdaj) u boci širokog grla;
- Da ad vitrum guttatorium - daj (izdaj) u bočici za kapanje;
- Da ad scatulam - daj (izdaj) u kutiji;
Signatura počinje skraćenicom S. (Signa = označi) ili D.S. (Da, signa = daj, označi), a ostali izrazi i skraćenice koji mogu da se nađu u ovom delu recepta su:
- Ad manum medici - u ruke lekaru;
- Pro me - za mene;
- Ad rationem meam ili Ad usum proprium - za ličnu upotrebu;
- S.s.n. (Signa suo nomine) - označi imenom leka;
- S.c.f. (Signa cum formula) - napisati kompletan sastav leka;
- cito - brzo;
- statim - odmah;
- periculum in mora - opasno je oklevati;
- verte - okreni;
- l.a. (lege artis) - po propisu, po pravilima veštine.
Kristina Mojsilović I5
Нема коментара:
Постави коментар