Osteologija

Ova nauka izučava koštani sistem, skelet čovečijeg tela. Koštani sistem ima mehaničku ulogu, koja se sastoji u  zaštiti i potpori mekih tkiva i organa. Pored toga, kosti učestvuju u metabolizmu mineralnih materija. Kosti se razvijaju iz mladog vezivnog tkiva koje se naziva mezenhim i u kojem se razvijaju dve vrste ćelija, mlade koštane ćelije, osteoblasti i velike koštane ćelije, osteoklasti. Osteoblasti dovode do stvaranja koštanog tkiva a osteoklasti su ćelije koje dovode do promena građe koštanog tkiva. Obe vrste ćelija deluju neprekidno i uporedo, što je važno za normalan za normalan razvoj i oblikovanje ovog tkiva.

Površina svake kosti je pokrivena, tankom, beličastom vezivnom opnom koja se naziva pokosnica (periost). Delovi kostiju koji su u sastavu zgloba, nisu pokriveni pokosnicom već zglobnom hrskavicom (cartilago articularis). Kosti su izgrađene od dve vrste koštanog tkiva, zbijenog i sunđerastog. Zbijeno koštano tkivo (substantia compacta), gradi površni sloj kostiju a sunđerasto koštano tkivo (substantia spongiosa) se nalazi u dubljim slojevima kostiju. Zbijeno koštano tkivo grade kružno raspoređeni koštani slojevi (koštane lamele) između kojih se nalaze uzdužni kanalići kroz koje, u dubinu kosti, prodiru krvni sudovi. Sunđerasto koštano tkivo je izgrađeno od koštanih gredica i listića, koji okružuju šupljinice, različitog oblika i veličine, nazvane areole. U ovim šupljinicama nalazi se koštana srž (medulla ossium) koja se deli na crvenu koštanu srž koja je pretežno ispunjena masnim materijama.

Skelet odraslog čoveka ima više od 200 kostiju koje se, na osnovu građe dele na, duge, kratke, pljosnate i mešovite. Duge kosti imaju središnji deo, telo (corpus) i dva okrajka (extremitas), gornji, proksimalni (extremitas proximalis), i donji, distalni okrajak (extremitas distalis). Primer za duge cevaste kosti su: ramena kost (humerus) i butna kost (femur). Kratke kosti se nalaze u prednjem delu šake i stopala. Pljosnate kosti imaju znatnu površinu ali nemaju debljinu. U ove kosti se ubrajaju kosti krova lobanje. Ove kosti su izgrađene od sunđerastog koštanog tkiva, koje se nalazi između dva sloja zbijenog koštanog tkiva.

Anđela Janićijević I/3