Žutica (lat. Icterus)

Zutica(lat. Icterus)

Žutica je žućkasta prebojenost kože, membrana vežnjače ( konjunktive) preko beonjača, i drugih vidljivih sluzokoža izazvana hiperbilirubinemijom ili povišenim nivoima bilirubina u krvi. Hiperbilirubinemija naknadno izaziva  i povišenje nivoa bilirubina u ekstracelularnoj tečnosti, mokraći, stolici. Tipično koncentracija bilirubina u plazmi mora da bude iznad 1.5mg/dl, ili tri puta veća od normalne vrednosti koja je aproksimativno 0.5 mg/dl, da bi obojenost postala vidljiva. U zavisnosti od lokalizacije patološkog procesa (u odnosu na jetru), koja remeti normalni viziološki metabolizam bilirubina žutica se deli na prehepatičnu, hepatičnu i posthepatičnu. Žutica se često viđa kod oboljenja jetre kao š to su: opstrukcija žučnih puteva, hepatitis, ciroza jetre i rak jetre, tumori duodenuma, hemolitička anemija itd. Zato je ikterus jedan od važnih simptoma u dijagnostici opstrukcije bilijarnog trakta, na primer kod žučnog kamenca ili raka gušterače. Kod pojedinih osoba može se javiti i tzv. Dabin Džonsova žutica izazvana kongenitalnom (urođenom) hiperbilirubinemijom.

Patofiziologija:

Žutica je javlja kada u organizmu nastane jedan od sledećih patoloških poremećaja u metabolizmu bilirubina:

•Uvećana produkcija bilirubina u krvi koji jetra nije u stanju da pravovremeno ukloni iz krvne plazme (npr. kod pacijenata sa hemolitičkom anemijom kod kojih se zbog abnormalno velike količine bilirubina u krvi.

•Nedostaci u funkcijama ćelija jetre, koje sprečavaju pravovremeno uklanjanje bilirubina iz krvi, pretvaranjem bilirubina u glukuronsku kiselinu ili njegovim izlučivanjem putem žuči.

•Blokada žučnih puteva, koji smanjuje protok žuči i bilirubina iz jetre u creva. Npr. žučni putevi mogu biti blokirani intraduktalnom opstrukcijom (npr. kamen u žučnim putevima ili zapaljenje žučne kese i žučnih kanala) ili ekstraduktalnim procesima koji mehanički pritiskaju žučne puteve i blokiraju protok žuči (npr. tumori, hematomi, ciste, zapaljenski procesi). 

Smanjenje konjugacija, izlučivanje, odnosno zastoj u protoku žuči  kroz žučne puteve koje može dovesti do žutice naziva se holestaza. Međutim, holestaza ne mora uvek biti praćena i žuticom.

Lečenje opšte medode:

Hladna frikcija, trljanjem hladnim peškirom, odmaranje u krevetu i aseptična ishrana.