Zubi (dentes)

Zubi (dentes)

Zubi su čvrsti organi usađeni jedan pored drugog u koštane zubne jamice (alveoli dentales) gornje i donje vilice. Poređanji jedan do drugog zubi grade dva zubna luka - gornji (arcus dentalis superior) i donji (arcus dentalis inferior)

Prvi zubi su nestalni i nazivaju se mlečni zubi (dentes decidui), oni počinju da izbijaju prve godine života i postepeno ispadaju do osme godine. Mlečne zube zamenjuju stalni zubi (dentes permanentes), koji počinju da izbijaju od šeste godine života. Stalni zubi su veći i čvršći. Ima ih 16 u gornjoj vilici i 16 u donjoj vilici. Prema obliku i funkiciji, stalni zubi se dele na četiri grupe, od napred ka nazad. To su sekutići (dentes incisivi) kojih ima 4 u gornjoj i 4 u donjoj vilici, očnjaka (dentes canini) ima samo po 2 gore i 2 dole, pretkutnjaka (dentes premolares) ima 4 u gornjoj i 4 u donjoj vilici i najzad kutnjaka (dentes molares) ima 6 u gornjem i 6 u donjem zubnom luku. Poslednji kutnjak koji niče u periodu od 20 do 30 godine naziva se umnjak (dens serotinus).

Na svakom zubu opisuju se kruna, vrat, koren i šupljina zuba. Kruna zuba je vidljivi, prošireni deo zuba, beličaste boje. Vrat zuba je deo koji je normalno pokriven desnima i koji spaja krunu i koren zuba. Koren zuba ima izgled klina koji je usađen u koštanu zubnu jamicu odgovarajuće vilice. Broj korenova zavisi od vrste zuba. Sekutići, očnjaci i donji pretkutnjaci imaju po jedan koren dok se kod ostalih zuba broj korenova kreće od 1 do 5. Šupljina zuba je prostor unutar zuba kojo sadrži rastresito vezivno tkivo i bogate spletove krvnih sudova i živaca zuba. Zubi su učvršćeni pokosnicom (periodontium) i desnima (gingivae). Pokosnica je bogata kolagenim vlaknima, koja su raspoređena radijalno od korena zuba. Ova vlakna određuju položaj zuba i učvršćuju ga u zubnoj jamici.